Yeni nesillerde kısmen etkisini kaybetmekle birlikte. Türk Japon halklarının geçmiş yüzyıllarda ataerkil bir yapıda olması aile hayatı ile sosyal hayattaki benzerlikleri artırmaktadır. Bunlardan en başlıca olanları; atalara ve yaşlılara saygı, kadının daha çok aile ve evle ilgili olması, evlere ayakkabı ile girilmemesi, yemeklerin yer sofrasında yenmesi, sokak satıcıları vbg. onlarca benzer kültür ögeleri sayılabilir. Bununla birlikte kültürel benzerlikler ve farklılıklar konusunda bazı akademik makalelerden alınan alıntılar aşağıda yer almaktadır.
- “Japon kültürü ve Türk kültürü arasında gözlemlediğiniz temel benzerlikler / farklılıklar nelerdir?” sorusuna ise; “Temel benzerlikler aile ve toplum yapısında görülebilir.
- Kadının aile içinde ve iş yaşamında erkeğe nazaran daha arka planda tutulması Türk aile yaşamına bir miktar yakınsar.
- Kadına verilen annelik görevi, büyüğe saygı, çocuğa şefkat Japonya’da da öteden beri vardır. Önemli günlerde (bayram vs.) büyükleri, komşuları, ibadethaneleri ziyaret, vb. beraber yemek yemek gibi benzerlikler görülebilir.
- Türkiye’de azalsa da hala sıkça görülen aile içinde olan olayları aile içinde çözme, küçük toplulukların ortak çıkarlar adına bir araya gelmesi, özellikle acil durumda toplu haberleşme ve yardımlaşma kültürü Japonya’da da vardır.
- Özellikle kırsal alanlarda ortak yaşamın ana dayanak noktası budur. Yerine göre işe, temizliğe, hasata yardım olabilir. Ancak mali olarak parasal yardım azdır.
- Parasal konuların bir yabancıyla (birincil dereceden yakınlar haricinde) paylaşılması hoş görülmez. Farklılık ise ortak yaşam içinde kişisel alanlar çok nettir. Kişisel mahremiyeti muhafaza etmek, bir başkasının yaşamına müdahale etmemek yazılı olmayan ancak belirlenmiş, çok temel kurallardandır.
- Aile fertlerinin görüşlerine saygı gösterilmesi, aile ferdi dahi olsa izinsiz evlere, özel alanlara müdahale edilmemesi (bir örnek olarak çat kapı evlere misafir gelmemesi) Türkiye ile olan büyük farklardan biridir.”,
- “Türkler genelde Japonlara göre daha yakınlar, sıcakkanlılar. Japonya’da her şey düzenli, temiz ve sistematik. İyi bir şey ama kişisel yardımlaşma hakkinda Türkiye’yi çok severim.”,
- “Japonlar her konuda ilerleme, gelişimi amaç edinmişler. Kendi kültürleri kadar diğer kültürleri bir değer olarak görüp ilgileniyorlar…”, “Muhafazakar aile yapısı, evin içi ve dışının eşikte ayrılması gibi konularda benzerlik var.
- Eğitimle insanın ve yaşamının değişebileceği inanci var. Bu çok farklı. Ayrıca canlı cansız her şeyde ruh olduğuna inanılıyor ve saygı gösteriliyor, burası da çok güzel ve farklı bir alan.”, “Doğu kültürünün benzer özellikleri var.
- Akşam yemeğinin mümkünse birlikte yenmesi, masa kurulduğunda yemeğe birlikte başlanması, yaşlıya, büyüğe saygı gibi özellikler.
- Yaşlıya saygı, ülke sevgisi, eskiden gelen geleneklere bağlılık da benzer
Türker’de simit ne kadar vazgeçilmez tat ise Suşi de Japonlar için böyledir.
Türkler ve Japonlar ’da çay kültürü önemlidir. Her iki toplumda da çay ikramı geri çevrilmez.
Türkler mantıyı Japonlar ise mantı benzeri yemek yapmayı severler.
Türklerde ve Japonlarda sokak lezzetleri içinde kestane kebabın önemli bir yeri vardır.
Türkler ve Japonlar önceki nesillerde yer sofrasında yemek yemektedirler.
Türkiye ve Japonya arasında tam tamına 4321 km mesafe var. Bu uzaklıktaki iki toplumun birbirine bu kadar benzeyen kültürel unsurlar taşıması gerçekten dikkat çekici. Ve öteden beri iki ülke de Türk-Japon halkları arasında dostluk köprüleri kuracak girişimlerde bulunma gayretindeler. Bunun ülkemiz tarafındaki en güzel örneği hâlihazırda keyifle soluklandığımız Japon bahçeleridir.
Türkler kültürel bağlamda da Japon halkıyla benzer özelliklere sahiptir. Örneğin, Japonya’da birçok evde “tatami” adı verilen odalar vardır ve bu odalara ayakkabı ile girilmez. İnsanlar bu odada “zabuton” adı verilen yer minderlerinde oturmayı tercih etmektedir. Kimi zaman yere yatak sererek bu odada yatmakta kimi zaman da bir sehpa ile yemek odası haline getirilmektedir (Ikegami, 1991: 202). Bu durum Türkiye’de de köy evlerinde hâlâ bulunmaktadır. İnsanlar yer minderlerinde oturup, yer sofralarında yemek yemektedir. Ayrıca eve girerken ayakkabı çıkarmak, Türk kültüründe oldukça yaygın bir davranıştır.
Türkler ve Japonlar evlerinde terlik kullanırlar.
Türkler ve Japonlar ölenleri için benzer anma ritüelleri yaparlar.
Kaynaklar ve Diğer Okuma Erişimleri:
1) “Kültürlerarası İletişim Sürecinde Kültürleşme ve Kültürel Ayırt Edicilik:
Japonya’da Yaşayan Türk Göçmenler Üzerine Nitel Bir Araştırma” Bahar Urhan Torun
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/923117 Erişim tarihi 22/02/2024
2) “Türk Japon Kültüründe Çocuk Yetiştirme Usullerindeki Benzerlikler” Dr. Zafer İLBARS
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1557780 Erişim tarihi: 22/02/2024
3) Halkbank Kültür ve Yaşam / Erişim tarihi: 22/02/2024
https://kulturveyasam.com/turk-japon-kulturleri-arasindaki-8-benzerlik/